Wypełnienia glasjonomerowe to jeden z rodzajów materiałów stosowanych w stomatologii do odbudowy ubytków w zębach. Charakteryzują się właściwościami biozgodnymi, uwalnianiem fluoru oraz dobrą adhezją do tkanek zęba, co sprawia, że są często wykorzystywane w leczeniu ubytków próchnicowych, zwłaszcza u dzieci oraz w przypadkach wymagających długoterminowej ochrony zęba. W tym artykule przybliżymy, czym są wypełnienia glasjonomerowe, jakie mają zalety i wady oraz w jakich przypadkach są najczęściej stosowane.

Czym są wypełnienia glasjonomerowe?

Wypełnienia glasjonomerowe to materiał stomatologiczny składający się z kwasu poliakrylowego i szkła fluoro-glinokrzemianowego. Po zmieszaniu tych składników dochodzi do reakcji chemicznej, w wyniku której materiał twardnieje i tworzy trwałe połączenie z tkanką zęba.

Jedną z kluczowych cech tego materiału jest uwalnianie jonów fluoru, co pomaga w remineralizacji szkliwa i chroni ząb przed dalszym rozwojem próchnicy. Dzięki temu wypełnienia glasjonomerowe są szczególnie polecane u pacjentów o wysokim ryzyku próchnicy oraz w stomatologii dziecięcej.

Zalety i wady wypełnień glasjonomerowych

Wypełnienia glasjonomerowe mają wiele zalet, które sprawiają, że są chętnie stosowane przez dentystów, jednak nie są pozbawione pewnych ograniczeń.

Zalety:

• Uwalnianie fluoru – wspomaga remineralizację szkliwa i chroni przed próchnicą.
• Dobra adhezja do szkliwa i zębiny – materiał wiąże się chemicznie z tkankami zęba, dzięki czemu nie wymaga stosowania dodatkowych środków wiążących.
• Biozgodność – nie powoduje reakcji alergicznych i jest dobrze tolerowany przez organizm.
• Łatwość aplikacji – szybkie utwardzanie pozwala na stosowanie wypełnień w trudno dostępnych miejscach.
• Dobra odporność na wilgoć – nadaje się do stosowania u dzieci oraz w leczeniu zębów mlecznych, gdzie trudno zachować idealną suchość pola zabiegowego.

Wady:

• Mniejsza wytrzymałość mechaniczna – są mniej odporne na ścieranie i nacisk niż wypełnienia kompozytowe, co sprawia, że nie nadają się do odbudowy dużych ubytków w zębach trzonowych.
• Mniej estetyczny wygląd – mają mlecznobiały lub matowy odcień, który nie jest tak naturalny jak wypełnienia kompozytowe.
• Dłuższy czas pełnego utwardzania – choć materiał szybko wiąże się z zębem, jego ostateczna twardość osiągana jest po kilku dniach.
• Kruche w początkowej fazie – przez pierwsze godziny po aplikacji są bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne.

W jakich przypadkach stosuje się wypełnienia glasjonomerowe?

Ze względu na swoje właściwości wypełnienia glasjonomerowe są wykorzystywane w różnych sytuacjach klinicznych. Najczęściej stosuje się je w następujących przypadkach:

• Leczenie próchnicy u dzieci – wypełnienia te są idealne do odbudowy ubytków w zębach mlecznych ze względu na ich odporność na wilgoć i właściwości przeciwpróchnicowe.
• Tymczasowe wypełnienia – mogą być stosowane jako tymczasowe rozwiązanie w oczekiwaniu na ostateczne leczenie, zwłaszcza u pacjentów z dużą liczbą ubytków.
• Wypełnienia w zębach narażonych na próchnicę wtórną – szczególnie w zębach bocznych oraz w okolicy szyjek zębowych, gdzie istnieje zwiększone ryzyko nawrotu próchnicy.
• Leczenie pacjentów z wysoką skłonnością do próchnicy – np. osób z zespołem suchości jamy ustnej (kserostomią) lub z zaburzeniami mineralizacji szkliwa.
• Odbudowa powierzchni korzeni zębów – stosuje się je w przypadku nadwrażliwości szyjek zębowych oraz w leczeniu ubytków przyszyjkowych.

Czy wypełnienia glasjonomerowe są trwałe?

Trwałość wypełnień glasjonomerowych zależy od lokalizacji ubytku oraz warunków w jamie ustnej. W zębach mlecznych mogą utrzymać się przez kilka lat, natomiast w zębach stałych ich trwałość wynosi zazwyczaj od 3 do 5 lat. Są mniej odporne na ścieranie niż kompozyty, dlatego rzadko stosuje się je w miejscach, które są narażone na duże obciążenia, np. na powierzchniach żujących zębów trzonowych.

Nowoczesne modyfikacje wypełnień glasjonomerowych, takie jak wzmocnione materiały hybrydowe, pozwalają na zwiększenie ich trwałości i estetyki. W niektórych przypadkach stosuje się również lakierowanie wypełnienia, aby zwiększyć jego odporność na wilgoć i ścieranie.

Jak dbać o zęby z wypełnieniami glasjonomerowymi?

Prawidłowa higiena jamy ustnej oraz regularne wizyty kontrolne u stomatologia Warszawa Ochota pomagają w utrzymaniu wypełnień w dobrym stanie i zapobiegają dalszemu rozwojowi próchnicy.

• Unikanie twardych pokarmów – przez pierwsze godziny po założeniu wypełnienia warto unikać gryzienia twardych produktów, takich jak orzechy czy landrynki.
• Regularne szczotkowanie zębów – stosowanie past z fluorem pomaga w utrzymaniu zdrowia zębów i wzmacnia działanie ochronne wypełnienia.
• Unikanie kwaśnych napojów i pokarmów – wypełnienia glasjonomerowe są wrażliwe na działanie kwasów, dlatego zaleca się ograniczenie spożycia napojów gazowanych i soków cytrusowych.
• Regularne wizyty u dentysty – kontrolowanie stanu wypełnień pozwala na ich ewentualną wymianę w odpowiednim momencie.

Czy wypełnienia glasjonomerowe są dobrym wyborem?

Wypełnienia glasjonomerowe to doskonałe rozwiązanie w przypadku leczenia próchnicy u dzieci, ochrony przed próchnicą wtórną oraz odbudowy ubytków przyszyjkowych. Dzięki uwalnianiu fluoru i biozgodności są szczególnie polecane u pacjentów o wysokim ryzyku próchnicy.

Jednak ze względu na ich niższą wytrzymałość mechaniczną i ograniczoną estetykę nie są najlepszym wyborem do odbudowy dużych ubytków w zębach trzonowych ani w miejscach o wysokich wymaganiach kosmetycznych. W takich przypadkach lepszym rozwiązaniem mogą być kompozyty lub inne nowoczesne materiały stomatologiczne. Ostateczny wybór rodzaju wypełnienia powinien być skonsultowany ze stomatologiem, który oceni stan uzębienia i dobierze najlepsze rozwiązanie dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.